نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدجواد توکلی خانیکی ¹
• اکرم صادق زاده ²

¹ استادیار، گروه علوم و معارف قرآن کریم، دانشگاه مشهد، دانشکده علوم قرآنی، مشهد، ایران

² کارشناسی ارشد تفسیر و علوم قرآنی ، دانشگاه مشهد، مشهد ایران

چکیده

فهم برخی از آیات قرآن به‌واسطه وجود واژگانی که دایره مفهومی و مصداقی آن گسترده است، گاه مشکل می‌نماید. آیه 25 سوره انفال نیز از این دست آیات است که نظرات گوناگون تفسیری پیرامون آن بیان شده است. فراز ابتدایی آیه «وَاتَّقُواْ فِتْنَةً» و نیز «لَّا تُصِیبنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَاصَّةً»، مشتمل بر ابهام‌هایی است که مورد توجه مفسران قرار گرفته است. این پژوهش با هدف روشن کردن معنای آیه و بررسی ابهامات موجود با عنایت به‌آرای تفسیری فریقین به‌روش توصیفی- تحلیلی، سامان یافته است. بررسی‌ها نشان‌گر آن است که: فتنه دارای مفهوم مشترک معنایی و مجموعه­ مصادیق است. که ذیل معنای کلی فتنه است. معنى فتنه قرار دادن طلا در زیر فشار آتش براى خالص کردن و تفکیک سره از ناسره است، پس هر نوع فشار و شدت مانند امتحان، ابتلا، و سختی فتنه است. فتنه در این آیه به‌معنای بلا و امتحانی است که حیطه آن فراگیر است و دو گروه مؤمنان و غیر مؤمنان از جامعه را گرفتار خواهد نمود. این آیه با تأکید بر سکوت و نقش منفعلانه مؤمنان در برخورد با مشکلات و ظلم‌هایی که در جامعه وجود دارد، آنان را از فتنه‌ای که گریبان‌گیرشان خواهد شد، برحذر می‌دارد. راه برون رفت از این فتنه امر به معروف و نهی از منکر است که نشانه حساس بودن افراد جامعه اسلامی به‌حفظ حدود الهی است. فراز انتهایی آیه نیز با تأکید بر شدید العقاب بودن خداوند، انگیزش لازم برای ایفای نقش فعال در جامعه به‌جهت دور ماندن از فتنه را در مخاطب ایجاد می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

• فتنه
• 25 انفال
• تفاسیر فریقین
• مصادیق فتنه

عنوان مقاله [English]

Conceptology and case study of Fitna with emphasis on verse 25 of Surah Anfal

نویسندگان [English]

• Mohamad Javad Tavakoli Khaniki ¹
• Akram Sadeghzadeh ²

¹ Assistant Professor, Department of Quranic Sciences and Education, University of Mashhad, Faculty of Quranic Sciences, Mashhad, Iran

² Master's degree in Qur'anic interpretation and sciences, University Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

   Understanding some verses of Quran is sometimes difficult due to the existence of lexical whose conceptual circle is widespread. Verse 25 of Anfal Sura is also one of these verses that various interpretations have been expressed around it. The beginning of verse »And fear an affliction^[1]« and also »which may not smite those of you in particular who are unjust^[2]« contain ambiguities that have drawn the attention of commentators. This research has been organized with the aim of clarifying the meaning of the verse and investigating the existing ambiguities with regard to the interpretation opinions of the parties^[3] in a descriptive-analytical way. Studies show that: sedition has a common semantic concept and a set of examples, which is under the general meaning of it. The meaning of sedition is to put gold under the pressure of fire to purify and separate the purity from the impurity, so any kind of pressure and intensity like a test, affliction, and difficulty is sedition. sedition in this verse means a calamity and a test that is all-encompassing and will affect two groups of believers and non-believers in the society. Emphasizing the silence and passive role of the believers in dealing with the problems and oppressions that exist in the society, this verse warns them against the sedition that will befall them. The way out of this sedition is to promote virtue and prevent vice, which is a sign of the sensitivity of the people of the Islamic society to preserve the divine limits. The last part of the verse emphasizes the severe punishment of God and creates the necessary motivation in the audience to play an active role in society in order to stay away from sedition.
 
[1] «وَاتَّقُواْ فِتْنَةً»
[2] «لَّا تُصِیبنَّ الَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمْ خَاصَّةً»
[3] The parties mean two sides and two groups. In Muslim books, it is used to refer to the two main religions of Islam, Shia and Sunni.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sedition
• 25 Anfal
• Tafsir Fariqin
• Examples of Sedition