نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، ایران
2 دانشیار، گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، ایران
چکیده
ازشناسی مبانی قرآن‌پژوهان از جمله مباحث ضروری در مطالعات قرآنی است که دربردارندۀ نگرش‌ها، روش‌ها و اختصاصات ویژه‌ای است که قرآن‌پژوهان در تبیین آیات وحی به کار بسته‌اند. قرآن کریم، به عنوان منبع اصلی شریعت اسلامی، مورد توجه و اهتمام خاص خاورشناسان بوده است، در این بین می‌توان به آلفورد تی ولچ (Alfored T Welch) خاورشناس آمریکایی تبار اشاره کرد که به عنوان استاد زبان عربی و مطالعات اسلامی شروع به تدریس در «دین تطبیقی» کرد و از سال 1965م. مطالعات خود را به طور ویژه بر روی قرآن متمرکز نمود و مقاله‌هایی در «دایرة المعارف اسلام» و «دایرة المعارف اسلام معاصر آکسفورد» درباره قرآن و تاریخ زندگانی پیامبر اسلام به چاپ رسانده است. برخی از نکات ذکر شده در اثار وی، حاکی از عدم شناخت و اطلاع کافی، نسبت به دین اسلام و قرآن است در واقع او درباره قرآن، دارای پیش‌فرضی خاص است. به علت آنکه دیدگاه و نحوه نگرش او نسبت به قرآن، که اساساً غیراعتقادی بوده است، نظریات او اغلب، سطحی و دور از ژرفنگری لازم است زیرا وی قرآن را به عنوان یک پدیده مورد بررسی قرار داده و به جای کاوش در حقانیت و درک نورانیت و بهره‌مندی از آن، تنها در حوزۀ مصادر قرآن ورود کرده و وارد حوزۀ محتوایی نشده است. با عنایت به رویکرد کلی مستشرقان در وحیانی نبودن قرآن و تأثیرپذیری آن از فرهنگ زمانه و تحریف قرآن، این موارد از جمله مبانی مشترک بین ولچ و سایر مستشرقان بوده است و برخی از مبانی مختص خود او هم وجود دارد مانند تطور متن و مفاهیم در قرآن و نسخ پذیری آیات قرآن و اقتباس قرآن از کتب آسمانی یهودیان و مسیحیان.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Review of Alford T. Welch's foundations in Quran studies
نویسندگان [English]
- Fahimeh Jafrasteh 1
- fatemeh dastranj 2
1 Assistant Professor, Department of Theology, Faculty of Humanities, Arak University, Iran
2 Associate Professor, Department of Theology, Faculty of Humanities, Arak University, Iran
چکیده [English]
Recognizing the foundations of Qur'anic scholars is one of the essential topics in Qur'anic studies, which includes the attitudes, methods, and special specializations used by Qur'anic scholars in explaining the verses of revelation. The Holy Quran, as the main source of Islamic Shari'ah, has been the focus and attention of orientalists, among which we can mention Alford T Welch, an American orientalist, who started teaching as a professor of Arabic language and Islamic studies in "Comparative religion" and since 1965. He focused his studies especially on the Qur'an and has published articles in "Encyclopedia of Islam" and "Oxford Contemporary Encyclopedia of Islam" about the Qur'an and the life history of the Prophet of Islam. Some of the points mentioned in his works indicate that he does not know enough about the religion of Islam and the Qur'an. In fact, he has a special presupposition about the Qur'an. Due to the fact that his view and attitude towards the Qur'an, which was basically non-believing, his theories are often superficial and far from profound, because he studied the Qur'an as a phenomenon and instead of exploring the authenticity and understanding of enlightenment. And benefiting from it has only entered the field of Qur'anic sources and has not entered the field of content. Considering the general approach of Orientalists regarding the non-revelation of the Qur'an and its influence on contemporary culture and the distortion of the Qur'an, these cases have been among the common bases between Welch and other Orientalists, and there are some bases specific to him, such as the development of the text and concepts in the Qur'an. And the copyability of Quranic verses and Quranic adaptations from Jewish and Christian scriptures.
کلیدواژه‌ها [English]
- Basics
- Quran studies
- Alford Twelch
- Encyclopedia of Islam
- قرآن کریم
- ابن عربى، محى الدین، الفتوحات المکیه، بیروت: داراحیاء التراث العربى، بی تا.
- ابن فارس، محمد بن زکریا، معجم مقائیس اللغۀ، تحقیق عبد السلام محمد هارون، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1407ق.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، 1414ق.
- الحداد، یوسف درّه، القرآن و الکتاب: اطوار الدعوه القرآنیه، بیروت: منشورات المکتبه البولسیه، 1982م.
- بابایی، علی اکبر، بررسی مکاتب و روش‌های تفسیری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1391.
- بهبودی، محمدباقر، تدبری در قرآن، تهران، سنا، 1378ش.
- بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم، قرآن ناطق، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1376.
- ترمذی، ابو عیسی محمد،جامع ترمذی، قاهره، مصر، دارالحدیث، 1419.
- جفرى، آرتور، واژه‌هاى دخیل در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدره‌اى، تهران: انتشارات توس، ۱۳۷۲.
- جوادی آملی، عبدالله، وحى و رهبرى، قم: مؤسسه الزهراء، ۱۳۶۸.
- جوهرى، اسماعیل بن عماد، الصحاح، بیروت: دارالفکر، ۱۴۱۸ق.
- خوئی، سید ابوالقاسم، البیان فی التفسیر القرآن، قم: مؤسسه احیاء آثار الامام خوئی، بی تا.
- دسوقى، محمد، سیر تاریخى و ارزیابى اندیشه شرق شناسى، ترجمه محمود رضا افتخار زاده، تهران: نشر هزاران، 1376.
- دهخدا،(م1334ش) و دیگران، لغت نامه، جلد12، ص17759، تهران، مؤسسه لغت نامه و دانشگاه تهران، 1373ش.
- زرقانى، محمد عبد العظیم، مناهل العرفان فى علوم القرآن، بیروت: المکتبة العصریة، ۱۴۱۷ق.
- زرکشى، محمد بن (بهادر بن) عبد الله بدر الدین، البرهان فی علوم القرآن، به کوشش یوسف عبد الرحمن مرعشلى و دیگران، بیروت: دار المعرفة، چاپ دوم، ۱۴۱۵ ق.
- راد، علی، مبانی کلامی امامیّه در تفسیر قرآن، تهران: سخن، 1390.
- رحمتى، محمد کاظم، قرآن در عصر اصلاحات؛ مطالعه‌ای درباره اسلام شناسی در اروپا، کتاب ماه دین، شماره 63 و 64، 1381، صص 4-17.
- رضایی اصفهانی، محمد علی، منطق تفسیر قرآن (4)، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی6، 1393.
- رضوان، عمر بن ابراهیم، آراء المستشرقین حول القرآن الکریم، ریاض: دار طیبه، 1416ق.
- سالم الحاج، ساسی، الظاهره الاسلامیه و اثرها فی الدراسات الاسلامیه، لیبی: دار الکتب الوطنیه، 2002م.
- سرشار، مژگان، بررسی و نقد مداخل قرآن، حدیث، رجال و تفسیر، تهران: مجمع تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، چاپ اول 1389.
- سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الکتاب العربی، 1421ق.
- شاکر، محمد کاظم؛ محمد سعید فیّاض، "سیر تحوّل دیدگاه‌های خاورشناسان در مورد مصادر قرآن"، مجله پژوهش‌های قرآن و حدیث، شماره 1، سال 43، 1389، صص 119-138.
- شایان مهر، علیرضا، دائره المعارف تطبیقی علوم اجتماعی، تهران: انتشارات مؤسسه کیهان، چاپ اول، 1379.
- صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، قم: الشریف الرضی، 1372.
- صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوى، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، ۱۳۶۳.
- طباطبایى، محمد حسین، قرآن در اسلام، تصحیح هادی خسرو شاهی، قم: بوستان کتاب، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1388.
- طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، انتشارات مرتضوی، چاپ سوم، 1375.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی التفسیر القرآن، تصحیح فضل‌الله یزدی طباطبایی، تهران: ناصرخسرو، چاپ سوم، 1372.
- طبری، ابوجعفر محمدبن‌جریر، تاریخ الامم والملوک، تحقیق: محمدابوالفضل‌ابراهیم، بیروت، روائح التراث العربی، بی-تا.
- عمید، حسن، فرهنگ عمید، چاپ سوم، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، 1360ش.
- علوی مهر، حسین؛محمودی، اکبر، "بررسی مقاله قرآن از دایره المعارف اسلام"، فصلنامه قرآن‌پژوهی خاورشناسان، شمره18، سال دهم،تابستان 1394.
- -----------، ----------، مسئله وحی و پاسخ به شبهات آن، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1392.
- قرطبى، ابو عبدالله، الجامع لاحکام القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربى، ۱۴۰۵ق.
- قائمی‌نیا، علیرضا، "نقد تاریخیت قرآن"، فصلنامه مطالعات تفسیری، شمار6، سال دوم، تابستان 1390.
- ماسیه، هنری، الاسلام، تعریب بهیج شعبان، تعلیق مصطفى الرافعى و محمد جواد مغنیۀ، بیروت: منشورات عویدات، ۱۹۷۷م.
- معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، قم: مؤسسه فرهنگی التمهید، چاپ نوزدهم، 1397.
- ________________ ، "نسخ در قرآن"، فصلنامه بینات، شماره 44، سال یازدهم، زمستان 1383، صص 99-107.
- مؤدب، رضا، علم الدرایه تطبیقی، قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، 1382.
- میر محمدى زرندی، ابوالفضل، بحوث فی تاریخ القرآن و علومه، قم: انتشارات اسلامى (وابسته به جامعه مدرسین)، 1420ق.
- معزی ملایری، اسماعیل، جامع احادیث الشیعه، زیر نظر حسین بروجردی، قم، چاپ دوم، 1415ق.
- نولدکه، تئودور، تاریخ القرآن، تعریب جورج تامر، بیروت: بى نا، ۱۳۸۲.
- واگلیرى، لورا واکسیا، پیشرفت سریع اسلام، ترجمه سید غلام رضا سعیدى، قم: نشر روح، بى تا.
)